Teatr w Polsce ma szczególną rangę. Od 250 lat, odkąd król Stanisław August powołał Zespół Aktorów Narodowych, Polacy uznają teatr za instytucję publiczną kształtującą świadomość społeczną i narodową. Tak jak Amerykanie czekają na Wielką Powieść, która opowie ich losy, tak Polacy wypatrują Wielkich Dramatów. I kilkakrotnie takich się doczekali.
Pośród nich jest Wesele Stanisława Wyspiańskiego – utwór z roku 1901, opisujący ślub zawarty wówczas między podkrakowską chłopką a przedstawicielem krakowskiej bohemy. Na weselu tym doszło do spotkania i konfrontacji dwóch grup społecznych: chłopstwa i inteligencji, które nie potrafią stworzyć narodowej wspólnoty. To jeden z najważniejszych i najczęściej granych utworów polskiego repertuaru, opisujący drastycznie polskie niemożności i kompleksy. Paradoksem jest, że autor opisując wydarzenia weselne ani razu nie zająknął się jak wyglądał weselny stół. A przecież wiejskie wesela to pod względem kulinarnym aż po dziś dzień wielkie theatrum culinae, popis społecznych aspiracji, nadzieja na lepsze życie.
Rekonstrukcji tego gastronomicznego uniwersum podejmie się prof. Anna Królikiewicz z Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku oraz teatrolog i krytyk kulinarny Maciej Nowak. Bazując na produktach lokalnych Małopolski, po przestudiowaniu źródeł z epoki, nakreśli sensualną, smakową wizję polskiego, narodowego wesela sprzed 100 lat, na które współczesny widz wkroczy już w trakcie jego trwania.
Kapela jeszcze rżnie nerwowe rytmy, ale zabawa powoli dogorywa. Na stołach znajdują się resztki uczty, zaś weselnikom w głowie szumi alkohol – dużo alkoholu. Jego zapach przepełnia całą izbę. – Gdyby Chopin żył to by pił – mówi w sztuce Wyspiańskiego bohater, zwany Nosem, dla którego wzorcem był znany w całej Europie modernistyczny polski pisarz Stanisław Przybyszewski. Narodowa dyskusja toczy się w klimacie dekadencji, pijackich urojeń i ucieczki od politycznego realizmu.
Sam obiekt odwoływać się będzie do zrekonstruowania doznań multisensorycznych, na wszystkich poziomach zmysłów: zanim bowiem poczujemy smak, a według badań nad fizjologią- właściwie w zastępstwie smaku- kolor, unosząca się para, połysk, tekstura, temperatura, zapach, dotyk są forpocztą, dzięki której badamy rzeczywistość. Poza synestezją kluczem do instalacji jest klucz do przetrwania polskiego gospodarstwa domowego na wsi z przełomu XIX i XX w: fermentacja, suszenie i wędzenie.
Siostrzana instalacja powstanie 25 września 2015 w Bronowicach w ramach Festiwalu Artboom: praca site specific, korzeniami wrośnięta w dramat Wyspiańskiego „ Wesele” i w ślub zawarty między podkrakowską chłopką a przedstawicielem bohemy. Królikiewicz odnosi się do paradoksalnie nieobecnego w dramacie weselnego stołu, bada źródła z epoki i szukając kontekstu i formy zadaje sobie pytanie, czy może odtworzyć coś, czego się ledwie domyśla, czy może uobecnić coś, czego nie ma.
Quadrienalle, Praga
18-28.06. 2015
http://www.pq.cz/en/
Wesele, którego nie było
