Endospora to przetrwalnik bakterii albo rodzaj zarodnika wytwarzany między innymi przez grzyby i glony. W odniesieniu do dzieł sztuki sprawdzają się oba te znaczenia. Endospory dzieł sztuki stanowią zarazem formę wegetatywną oraz etap i sposób podtrzymania cyklu życiowego. Podobnie jak w przypadku istot żywych, nieco niesprawiedliwie traktowane są jako daleki od ideału substytut pierwowzoru. Wynikając z organicznej struktury dzieła, stanowią naturalną odpowiedź na płynność zewnętrznych warunków. Reaktywnym bytom umożliwiają przetrwanie, ewolucję i ekspansję na nowe terytoria, niemniej rzadko są dostrzegane i eksponowane.
Wybór prac z Kolekcji Bunkra Sztuki kumuluje właśnie te przejawy dzieł sztuki, które pozostają niewidoczne w indywidualnych sposobach ich prezentacji. Wystawa „Endospory” zdradza również zaplecze okoliczności, mediacji oraz materialnych środków, jakie doprowadziły do ich powstania i uczynienia przedmiotem kolekcjonerskim. Ścieżka narracji odsłania stopniowo kolejne wątki. Punkt wyjścia stanowią nietrwałość i momentalność artystycznych wydarzeń. Ujawnione zostają formy ich materializacji – performanse, spektakle wizualne, koncerty, interakcje – oraz różnorodne metody ich utrwalania. Kolejnym przystankiem jest procesualny rozwój dzieł sztuki, pozwalający przyjrzeć się z bliska pracom o płynnej, zmiennej w czasie i przestrzeni formie. Następny krok to projekty artystyczne, których materialne wersje ulegają zwielokrotnieniu, co w konsekwencji umożliwia prezentowanie współtworzących je elementów w niejednoznacznych i formalnie zróżnicowanych kombinacjach. Ostatnim etapem są mniej lub bardziej jawne materiały towarzyszące, determinowane przez minione i determinujące przyszłe artystyczne realizacje – innymi słowy, materialny zapis prac funkcjonujących jako przygotowane przez twórców dokumentacje bądź instrukcje artystyczne. To nagromadzenie materiałów przewrotnie akcentuje różne strony pojęcia dematerializacji, wokół którego koncentruje się w ostatnim czasie program rozwoju Kolekcji. Manifestacyjne ujawnienie zagadnienia stojącego u podstaw najnowszych projektów realizowanych dla Galerii stanowi również okazję, żeby zgłębić sieć relacji, w jaką wchodzą one w instytucji sztuki. Pozwala prześledzić pracę, jakiej są przyczyną i udziałem, oraz – ponownie – przyjrzeć się materialnym dowodom gromadzącym się w związku z prowadzonymi działaniami i doświadczeniami zachodzącymi pomiędzy twórcami, odbiorcami sztuki i samą Galerią.
Znaczenia i konteksty dematerializacji ujęte metaforą endospory zwracają uwagę na formy dzieł sztuki, które nie muszą ziścić się w rzeczywistym świecie. Niekiedy trwają jedynie jako konceptualny zalążek, równie ważny jak faza jego fizycznego zaistnienia – o ile nie od niej istotniejszy. Recepcja endospory zależy bowiem od wrażliwości na potencjalność materialnej formy, uważności niezbędnej do przeniknięcia zaproponowanych ścieżek narracji.
Artyści: Mikołaj Długosz, Wojciech Gilewicz, Justyna Gruszczyk, Jan Hoeft, Kornel Janczy, Maciej Kurak, Mariusz Libel, Little Warsaw, Wojciech Puś, Rafani, Urszula Tarasiewicz, Roland Wirtz, Zorka Wollny, Jakub Woynarowski, Piotr Wysocki, Young-Hae Chang Heavy Industries.
Patroni medialni Galerii: Fragile. Pismo kulturalne, Le Monde Diplomatique, Local Life, Off Radio Kraków, O.pl, Radio Kraków
Patroni medialni wystawy: Magazyn Sztuki, Szum, Usta
Wystawa „Endospory”
Wernisaż: 19.12.2015 (sobota), godz. 14
Czas trwania: 20.12.2015–31.01.2016
Kuratorki: Anna Lebensztejn, Kinga Olesiejuk
Koordynacja: Renata Zawartka
Miejsce: parter
W ramach zadania „Pamiętanie. Kolekcja Bunkra Sztuki 2015”. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Galeria Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki | Szczepański 3a, Kraków
bunkier.art.pl
Endospory czyli zarodniki
